Fransızca konuşulan ülkeler, 11-12 Ekim tarihleri arasında, Uluslararası Frankofoni Örgütü’nün 17. zirvesi kapsamında Ermenistan’ın Erivan şehrinde buluştu. Fransızca’nın yaygınlaştırılmasını hedefleyen bu örgüt, 84 devlet ve hükümetten oluşmaktadır. Afrika’daki Frankofoni ülkeler, sömürgeciliğin bıraktığı miras olan Fransız dili (lingua franca) ve kültürünün geçmişten günümüze kadar canlandırılmasını temin etmektedirler.
Örgütün Tarihi ve Afrika Hedefleri
20 Mart 1970 tarihinde Nijer’in Niamey şehrinde “Teknik ve Kültür İşbirliği Ajansı” adı altında kuruldu ve 2005 yılında “Uluslararası Frankofoni Örgütü” olarak isim değişikliğine gitti. Örgütün 3. zirvesi 1989 yılında Senegal’in Dakar şehrinde düzenlenmiştir. Daha sonra kıtada Benin (1995), Burkina Faso (2004) ve Kongo gibi ülkelerde zirvenin ev sahipliği yapmıştır.[1] Fransız dili ve kültürünün kıtada terfi ettirilebilmesi örgütün içinde Afrikalılar tarafından önemsenmektedir. Örgütün genel sekreterliğini yapan Mısırlı Butros Ghali (1998-2002) ve Senegalli Abdou Diouf (2002-2014) oldu. Bu yapının kıtada bölgesel Togo (Batı Afrika Ofisi) ve Gabon’da (Orta Afrika Ofisi) bulunmaktadır.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti başta olmak, Madagaskar, Kamerun, Fildişi Sahili, Niger, Burkina Faso, Mali, Senegal, Çad, Gine, Ruanda, Burundi, Benin, Togo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Gabon, Cibuti, Ekvator Ginesi, Komor ve Seyşeller olmak üzere toplam 20 Afrika ülkesi üye ülke devlet konumundadır.
2016 yılı verilerine göre kıta genelinde 95 milyon kişi, Fransızca konuşuyordu ki bu ülkelerin çoğunda Fransızca’nın resmi dil olduğu için bu rakam giderek artacaktır. Bu ülklerin bazılarında Fransızca tek başına resmi dili olmasa da ikinci resmi dil konumundadır. 2016 yılı sıralamasında Demokratik Kogo Cumhuriyeti 37.175.000, Kamerun 9.546.000 ve Fildişi Sahili 7.881.000 ile Fransızca konuşan kişi sıralamasında ilk üç ülkedir. Dünya genelinde Afrika kıtası Fransızca’nın en yoğun konuşulan kıta olduğu belirlenmiştir.[2] Örgüt tarafından da bazı Afrikalı genç yazarlara ödüller verilmiştir.[3] Bunlar arasında Kongolu In Koli Jean Bofane (2015) dikkat çekicidir.
In Koli Jean Bofane
Uluslararası Frankofoni Örgütü’nün Geleceği
54 üyeli örgütün 27 üyesi Afrika kıtasında bulunmaktadır. Örgütün verilerine göre 2050 yılında 700 milyon insan Fransızca konuşuyor olacaktır. Ve bu rakamın % 80’ini Afrikalılar teşkile edecektir.[4] Ermenistan’da gerçekleştirilen Uluslararası Frankofoni Örgütü’nün Genel Sekreterlik seçimleri sonucunda Ruanda Dış İlişkiler Bakanı Louise Mushikiwabo seçilmiştir. Ruanda’da gerçekleştirilen hak ihlalleri ve soykırımdan bu yana iki ülke arasındaki ilişkilerde derin bir boşluk bulunmaktaydı. Ruandalı Bakan, örgütün genel sekreteri olarak seçilmesi Fransa-Ruanda ilişkilerindeki barış sürecinin ilk adımı açısından atılan stratejik bir adımdı. Zira Ruanda, adeta Fransa’ya meydan okuyan kararlar alıyordu. Fransa, 2008 yılında Fransızca aleyhine İngilizce’yi resmi dil olarak kabul Ruanda’yı örgütte tutabilmek için her türlü yolu deniyordu. Esasında bu yaşanan durum, Afrika’da var olan Frankofon-Anglofon rekabetinin görünmeyen yüzlerinden sadece biriydi.
Zirve sırasında Kanada Başbakanı Justin Turdeau’nun sarf ettiği “Afrika’da, Frankofoni ana motordur” sözleri dikkat çekiciydi. Aynı şekilde zirvede yaptığı konuşması sırasında yeni nesil fakat eski kafa Fransız Cumhurbaşkanı Macron, “Frankofoni mücadelesi, gençler özellikle Afrikalı gençler içindir” ifadelerini kullandı. Aynı surette Macron, Afrika’da kadına şiddete karşı mücadele edilmesi gerektiğini dile getirdi. “Frankofoni ve Afrika’nın geleceği feminist olmalı” sözlerini de cümlelerine ek yaptı.[5] Fransa’nın bütün bu çabaları örgütün özellikle Fransız dili ve kültürünün geleceğini sağlamak içindi. Yani bu örgüt, Fransa’nın yumuşak güç unsurlarında en etkili olanıydı ve Fransa bunu çok iyi biliyordu.
Ancak Batılılar özelinde Avrupalılar, her ne yaparlarsa yapsınlar, uyuyan/zorla uyutulan/derin uykudan uyanması istenmeyen “DEVİ” yani Afrika ülkelerini ve halklarını “HAKLI MÜCADELELERİ”nden asla geri çeviremeyeceklerdir. Ruh bedenden çıkınca, Avrupa ülkeleri de adeta cansız bir ceset haline dönüşecektir. Afrika uyanıyor ve şahlanması yakındır. Vesselâm…
KAYNAKÇA
Estelle Corre, Quels sont les pays Francophones dans le monde?, https://education.toutcomment.com/article/quels-sont-les-pays-francophones-dans-le-monde-13566.html#anchor_1, 11.10.2018.
France 24 web sitesi, Sommet à Erevan : Macron appelle à “réinventer” la francophonie, “trop institutionnelle, https://www.france24.com/fr/20181011-direct-video-macron-ouvre-sommet-francophonie-erevan-armenie?ref=fb_i, 11.10.2018.
OİF web sitesi, Le sommet, https://www.francophonie.org/Le-Sommet.html, 11.10.2018.
Prix des cinq contienent de la Francophonie, https://www.francophonie.org/Prix-5-continents-Francophonie-28807.html, 11.10.2018.
Vincent Deguenon, Ce que vous n’avez jamais appris au sujet de l’OİF et de la francophonie, https://education.toutcomment.com/article/quels-sont-les-pays-francophones-dans-le-monde-13566.html#anchor_1, 11.10.2018.
DİPNOTLAR
[1] OİF web sitesi, Le sommet, https://www.francophonie.org/Le-Sommet.html, 11.10.2018.
[2] Estelle Corre, Quels sont les pays Francophones dans le monde?, https://education.toutcomment.com/article/quels-sont-les-pays-francophones-dans-le-monde-13566.html#anchor_1, 11.10.2018.
[3] Prix des cinq contienent de la Francophonie, https://www.francophonie.org/Prix-5-continents-Francophonie-28807.html, 11.10.2018.
[4] Vincent Deguenon, Ce que vous n’avez jamais appris au sujet de l’OİF et de la francophonie, https://education.toutcomment.com/article/quels-sont-les-pays-francophones-dans-le-monde-13566.html#anchor_1, 11.10.2018.
[5] France 24 web sitesi, Sommet à Erevan : Macron appelle à “réinventer” la francophonie, “trop institutionnelle, https://www.france24.com/fr/20181011-direct-video-macron-ouvre-sommet-francophonie-erevan-armenie?ref=fb_i, 11.10.2018.
