Afrika’dan Hindistan’a Sağlık Turizmi

Afrika’daki yaşam tarzı alışkanlıklarının, ikliminin ve diğer koşullarının çeşitliliği nedeniyle, yerlileri etkileyen hastalıkların kapsamı ve doğası da bir bölgeden diğerine değişkenlik gösterebilmektedir. Afrika’da verimli sağlık politikalarının yokluğu, birçok Afrika ülkesinde sağlık sistemlerinin yeterli alt yapıya sahip olmaması ve yeterli finansal desteğe sahip olmaması, sağlık hizmetlerine erişim sorunları ve ileri tıbbi teknolojinin yokluğu gibi nedenlerden dolayı Afrika ülkelerinden kıta dışına medikal (tıbbî) turizm kapsamında beklentilerin üstünde yoğun bir akış yaşanmaktadır. Bu bağlamda Hindistan, medikal turizm kapsamında kalite ve maliyet bakımından uygun tedavi arayan Afrikalı hastalar için en cazip destinasyonlardan biridir.

Hindistan’daki uygun tedavi imkanları, ileri düzey tıbbi teknolojik ekipman, birinci sınıf doktorlar ve takip bakımı, pek çok Afrikalı medikal turistin dikkatini cezbediyor. Ayrıca Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında Hindistan, daha uygun fiyatlı, gelişmiş ekipmanı ve yüksek vasıflı doktorları ve alternatif tıp uygulamaları nedeniyle, denizaşırı ülkelerde tedavi görmek isteyen Afrikalılar için giderek daha popüler hale geliyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporlarına göre Afrika’daki bulaşıcı hastalıklar, toplam hastalık yükünün neredeyse üçte ikisini oluşturuyor. Ancak küresel hastalığın yarısından fazlasına sahip olan Afrika kıtası, BMJ tıp dergisindeki bir analize göre “küresel doktorların sadece %2’sine ve küresel sağlık harcamalarının %1’inden daha azına sahiptir.” Bilindiği üzere sıtma, HIV/AIDS, tüberküloz ve bazı tropikal hastalıklar Afrika’da kitle ölümlerine neden olan hastalıklardan bazıları olmuştur. Afrika’daki sağlık hizmetlerinin birçok bakımdan yetersiz olması ve Hindistan gibi ülkelerdeki tedavilerin kalitesinin yeterli olmasa da giderek seviye kat etmesi ve maliyetin diğer Avrupa ülkelerinin çok ama çok altında olması, Afrika’dan Hindistan’a sağlık turizminin büyük ölçüde yön tayin etmesine yol açtı. Bu nedenle,  günümüzde Afrika’dan tedavi görmek isteyen hastalar için Hindistan en uygun destinasyonlardan biri olarak görünmektedir.

Hindistan, Sağlık Turizmi Sektöründe Nasıl Başarı Sağlıyor?

Deniz aşırı sağlık turizminin birincil önceliklerinden birisi seyahat öncesi yapılan alt yapı araştırmasıdır. Yani hasta, nereye gideceğini önceden araştırarak karar vermek zorundadır.  İşte tam da bu noktada pazarlama ön plana çıkıyor.  Ülkelerin, medikal turizm kapsamında hasta çekebilmeleri için verdikleri hizmetleri pazarlamaları gerekmektedir. Tam da bu noktada internet üzerinden verilen “dijital hizmet” ön plana çıkmaktadır. Çünkü internet, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından sunulan tıbbi ve tıbbi olmayan bakım hizmetleriyle ilgili bilgilerin yayılmasında birincil araçtır.

Özellikle sağlık turizmi ile ön plana çıkmaya çalışan ülkeler bu kapsamda verdikleri hizmetleri hedeflenen müşterilere ulaştırmak adına en etkili yol olarak internet hizmetinden yararlanırlar. Hizmet sağlayıcılar, bu yolla hastaların bilinçli kararlar vermelerine olanak tanıyan doğru ve değerli bilgileri edinmelerine yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla hizmet sağlayıcılar, mevcut tıbbi tedavileri pazarlamak ve hasta güvenini onaylamak adına interneti etkili bir biçimde kullanmak zorundadır. Çift taraflı iletişim yönüyle; tedavi ve hizmet açıklamaları, sağlık güvencesi ve tedavi süreci ile ilgili diğer prosedürler de hastaları tıbbi seyahat programına çekmek için internette sunulmaktadır. Bu gereklilikler çerçevesinde bakıldığında Hindistan, Küba’yı da geride bırakarak internet üzerinden pazarlama işinde günümüzde en önde olan ülkelerin başında gelmektedir. Ayrıca pazarlama bağlamında bakıldığında Hindistan’daki başlıca sağlık turizmi hizmeti sağlayıcıları, özellikle büyük özel hastaneler, hükümet destekli ülkelerde turizm fuarlarında, uluslararası tıbbi fuarlarda, medikal turizm fuarlarında, seminerlerde, konferanslarda ve seyahat dergilerinde reklam yaparak önemli bir avantaj elde ediyorlar. Özellikle ülkelerinin havayolları uçuşlarında gerçekleştirilen reklamlar ile bu süreç artı bir değer kazanıyor.

Ayrıca Hindistan’da; geniş bir doktor havuzu (yaklaşık 600.000), gerekli uzmanlık alanları, uzmanlığa sahip personel ve sağlık görevlilerine ek olarak İngilizce konuşma avantajı da bulunmaktadır. Özellikle Afrika’da konuşulan dillere (Arapça, Fransızca, İngilizce, Portekizce) dair sağlık sektörü büyük önem atfetmektedir.

Aynı zamanda Hindistan’daki –içerisinde uluslararası akreditesi bulunan– çok sayıda ileri düzeyde tıbbi teknoloji ile donatılmış hastaneler vardır:  Fortis Hastanesi, Apollo Hastaneleri, Wockhardt Hastaneleri, Medanta Medicity, Max Hastanesi, Breach Candy Hastaneleri Lilavati Hastanesi ve Manipal Hastaneleri gibi büyük tesisler, son teknolojiyle donatılmış ve aynı zamanda geniş ve lüks odalar sunan mükemmel altyapıya sahip hastanelerin başında gelmektedir. Bu rekabet avantajı, uluslararası hasta potansiyeli arasında karşılıklı güven kazanmaya yardımcı olmakta ve Hindistan’ı medikal turistler arasında tercih edilen bir seçenek haline getirmektedir.  Bunlara ek olarak aşağıda hükümetin bu noktada attığı adımlar da Hindistan’ın tercih edilmesindeki başlıca nedenler arasındadır.

Milyar Dolarlık Afrika Sağlık Turizmi Pazarı

Afrika kıtasından sağlık turizmi kapsamında her yıl milyarlarca dolar para kıta dışına akmaktadır. Bu pazardan en çok pay alanların başında ise Hindistan gelmektedir. Yapılan araştırmalara göre Nijerya her yıl sadece Hindistan’a tıp turizmi için 200 milyon dolardan fazla harcamaktadır. Ayrıca Tanzanya, Sudan, Kenya, Mauritius, Mısır ve Güney Afrika medikal turizm bağlamında Hindistan’a büyük miktarda kaynak akışının sağlandığı başlıca ülkelerdir. 54 Afrika ülkesi, mevcut hesap çizelgesine vurulduğu zaman ortaya çıkan arz-talep potansiyeli (ulaşım, barınma, iaşe, ekstra alışveriş harcamaları) büyük bir yekûn tutmaktadır ki ülke ekonomisine büyük bir canlılık kazandırmaktadır.

Aynı zamanda Hintli sağlık firmaları tarafından Afrika’daki hastanelerle “mümessillik sistemi” ile ortak girişimler oluşturmak için yeni adımlar atılıyor. Bu bağlamda genel olarak Mısır, Etiyopya, Kenya, Moritus, Mozambik ve Tanzanya’ya yatırım yapılıyor. Ayrıca Hindistan’ın en büyük sağlık zinciri Apollo Hastaneleri (Apollo Grup), stratejik pazar olarak gördüğü Nijerya, Gana, Etiyopya ve Zambiya’da var olan hastaneleri satın almayı ya da yeni hastaneler inşa etmeyi planlıyor ve bu konuda ikili görüşmeleri tamamlamış durumdadır. Genelde özel sektör tarafından desteklenen bu girişimler sayesinde Hindistan, önümüzdeki yıllarda Afrika’daki sağlık sektörünün dönüşümüne hakim olacak gibi görünüyor. Peki, böyle bir Pazar potansiyeli karşısında Türkiye, nasıl bir pozisyonda ve sağlık turizmi noktasında ne tür adımlar atmaktadır?

Ayrıca Afrika’da yeni hastaneler kurmanın veya mevcut hastanelere yatırım yapmanın yanı sıra Hindistan özel sağlık grupları Afrika’daki hastanelerle ortak işbirliği sağlayarak Hindistan’a medikal turist yönlendirme çabasındadırlar. Bu bağlamda; Nijerya’daki Vedic Hastanesi, Zambiya Lusaka’daki Appasamy Göz Sağlığı Hastanesi gibi hastanelerle ortak çalışmalar yürütülerek Hindistan’a sağlık turizmi noktasında veri sağlamaya çalışmaktadırlar. Saha araştırmalarımıza göre elde edilen rakamsal hedefler, hiç de yabana atılamayacak cinstendir.

Afrika Sağlık Sisteminin Sorunları ve Hindistan’ın Tercih Edilebilirliliği

Birçok ölümcül hastalığın vuku bulduğu Afrika’da ciddi hastalığı bulunan insanların büyük çoğunluğu Afrika dışında tedavi olmayı tercih ediyor.  Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Afrika’da ciddi hastalıklara sahip olanların %95’inden fazlası daha kaliteli bir tedavi için Asya ya da Avrupa ülkelerine seyahat etmek zorunda kalıyor. Var olan pazarın potansiyelinin farkında olan Hindistan’ın diplomatik temsilciliklerinin sağladığı vize kolaylıkları gerçekten yapıcılık da çok üst seviyededir.

Afrikalı hastaların Hindistan ve diğer kıtalarda tıbbi tedaviye başvurmaya karar vermesinin birçok nedeni vardır. Bunların başlıcaları olarak; Afrika’da düzenli sağlık politikalarının yokluğu, sağlık hizmetlerine erişim sorunları, ileri tıbbi teknolojinin yokluğu ve teknolojik olarak gelişmiş hastanelerin ve kliniklerin bulunmaması ve hastanelerin gerekli altyapıdan yoksun olması gösterilebilir. Afrika’da yaygın olan salgın hastalık ve ölümcül virüslerin tedavisi için hayati olan bu gerekliliklerin sağlanamaması ciddi oranda hastanın Afrika dışına çıkmasını zorunlu hale getiriyor.

Medikal turizm bağlamında Afrika’dan kıta dışına gerçekleştirilen para ve insan akışının önemli nedenleri arasında birçok Afrika ülkesinde sağlık sistemlerinin yetersiz finanse edilmesi başta gelmektedir. Örneğin, 2015 yılı verileri dikkate alındığında Afrika’nın en zengin ülkelerinden biri olan Nijerya, sağlık hizmetleri için milli gelirden sadece %4,6’lık bir harcama yapmıştır. Bu veriler dikkate alındığında Nijerya’da açıklanan sağlık verilerine göre, yaklaşık 125.000 Nijeryalı, 2015 yılından bugüne Hindistan’ı diğer işlemlerin yanı sıra nakil ameliyatları, eklem değiştirme ve diş cerrahisi gibi büyük veya küçük çaplı tıbbi müdahaleler için ziyaret etmiştir.

Aynı zamanda Afrika’da son birkaç yılda yetişkinlerin ve çocukların ölüm oranlarının önemli ölçüde azalmasına rağmen hastane altyapısı az gelişmiş kalmaya devam ettiğinden dolayı insanlar iyi tedavi hizmetlerine sahip olamıyorlar. Ucuz tedavi imkânının ve ileri tıbbi teknolojinin yokluğu, durumu kritik olan hastaların can güvenliğini tehdit etmektedir. Bu yüzden bu düzeydeki hastalar çoğu zaman, tıbbi bakım için gelişmiş imkânların olduğu ülkelere gitmeye karar vermek zorunda kalıyor. Aynı zamanda Afrika ülkelerinin genelinde yüksek derecede uzmanlaşmış tıbbi personelin yokluğu da kıta dışına sağlık turizmi çerçevesinde önemli derecede kaynağın akmasına yol açmaktadır.

Ayrıca Afrikalı hastaların kendi ülkelerinde acil tıbbi yardım alamamalarının başka birçok nedeni daha vardır. Afrika ülkelerinin genelinde var olan kötü yönetişimin neden olduğu sorunlar, düşük gelirli bölgelerde yaşayan hastalara sağlık hizmetinin ulaştırılamaması ve kaliteli sağlık imkânlarının sadece zengin Afrika ailelerine hizmet etmesi, insan kaynakları ve eğitim açısında tıbbi ve paramedikal personel eksikliği, yetersiz sağlık desteği ve finansmanı, sağlık alanında araştırma ve geliştirme imkânlarının yokluğu,  kaliteli ilaçların ve ileri düzey sağlık teknolojilerinin kullanılamaması, kötü hizmet dağıtım ağı ve en önemlilerinden biri de uluslararası akrediteye uygun hastanelerin yokluğu gibi nedenler hastaların kıta dışında tedavi olmalarını zorunlu kılmaktadır.

Sözü edilen tüm bu nedenler ve Afrika’nın maddi boyutları da göz önüne alındığında aşağıdaki bölüm kıta dışında tedavi olmayı tercih eden Afrikalıların büyük çoğunluğun Hindistan gibi ülkeleri neden tercih ettikleri de vuzuha kavuşturacaktır.

Afrikalılar Medikal Turizm’de Neden Hindistan’ı Tercih Ediyor?

Dünya Sağlık Örgütü tahmini verilerine göre medikal turizm ile ilgilenen Afrikalı hastaların yüzde 90’ından fazlası tıbbi tedavi için Asya kıtasını tercih ediyor. Buna karşın yüksek tedavi maliyetlerinden dolayı Avrupa kıtası için bu rakam yaklaşık %4 civarında kalmaktadır. Asya kıtası özelinde ise Hindistan’ın birçok bakımdan öne çıktığı görülmektedir. Nitekim 1990’lardan bu yana Hindistan, “medikal turizm”de çığır açarak küresel bir lider olarak görülmeye başlanmıştır. Bunun yanı sıra son yıllarda Hindistan’daki sağlık hizmetlerinin uygun maliyetle ön plana çıkması, Afrikalı hasta sayısındaki artışı da beraberinde getirmiş ve Hindistan’ı medikal turizmde tercih edilen ülkelerin başına taşımıştır.

Hindistan, Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylanan yüksek nitelikli doktorlara ve ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından onaylanan nitelikli jenerik ilaç üretim imkanlarına ve en gelişmiş tıbbi ekipmanlara sahip ülkelerden biridir. Hastaneleri ve tecrübeli uzman doktorları tarafından sunulan kaliteli sağlık hizmetlerine ek olarak, tıbbi maliyetin ABD ve İngiltere (Avrupa Ülkeleri) ile karşılaştırıldığında çok daha ucuz olması, Hindistan’ı tercih edilen ülkelerde ön sıralara taşımıştır. Örneğin, Hindistan’da bir böbrek nakli operasyonunun maliyeti yaklaşık 13.000 dolar iken aynı prosedürün ABD’de yaklaşık 300.000 dolara mal olduğu görülmektedir.

Hindistan’ın önde gelen tıbbi değer sağlayıcılarından biri olan Forerunners Healthcare Consultants’ın direktörü Dr. Dheeraj Bojwani’ye göre “Hindistan’da yapılan böbrek nakli operasyonlarının maliyeti 13.000 ile 16.000 dolar arasında değişiyor ”. Dr. Bojwani’ye göre bu fiyata nakil operasyonunun preoperatif tıbbi muayeneleri, konsültasyonları ve tedavi takibi, operasyonu yapan cerrahların ücretleri, anestezi ücretleri ve ilaç ücretleri de dahildir. Bu çerçevede bakıldığında cerrahi operasyonları ticari bir paket halinde pazarlayan Hindistan, ‘hepsi bir arada’ mantığı ile uygun maliyet sağlayarak Afrika’dan önemli oranda Medikal turist sağlıyor. Paket ayrıca hastanın en iyi şartlarda tedavi süresince hastanede kalma masraflarını da içerir (TV, WİFİ, kablo ve telefon ile donatılmış klimalı deluxe odalar); bu paket; hastanın hastanede kalış süresinin tamamı boyunca yiyecek, havaalanı karşılama ve bırakma ve beraberindeki bir refakatçi için genelde hastanelerin bitişiğinde veya yakınında lüks otellerde kalma masraflarını da içerir. Nitekim paket olarak düşünüldüğünde Avrupa ülkelerinden çok daha maliyetli ve aynı kalitede hizmet sunan Hindistan, bu nedenlerden dolayı tercih edilebilir bir destinasyon haline geliyor.

Ayrıca ilaçların maliyeti üzerine Hindistan, Batı’daki fiyatın çok daha düşüğüne jenerik ilaçlar üretiyor. Örneğin, çok uluslu bir Hint ilaç şirketi olan Cipla, HIV/AIDS antiretroviral ilaçların üretim fiyatlarını günde bir doların altına düşürdü. Yani Afrika’da yaygın olan bu hastalık için üretilen pahalı antiretroviral ilaçların maliyetini yıllık en az 12.000 $’dan yaklaşık  365 $’ a düşürdü.

Uygun tedavi maliyetine ek olarak Afrikalı hastaların sağlık turizmi için Hindistan’ı tercih etmelerinin başka birçok nedeni daha vardır: Kaliteli sağlık hizmetlerine kolay ve daha iyi erişim, uluslararası tıbbi alanda bilinen yetenekli doktorlar ve cerrahların varlığı, tedavi türü çeşitliliği,  aralarından seçim yapılabilecek çok sayıda gelişmiş hastanenin olması, Avrupa ülkelerinin yarı fiyatından daha aza uygun tedavi maliyeti, Afrika kıtasından doğrudan uçuşlarla kolay erişilebilirlik ve İngilizce’nin tıbbi personel açısından bilinirliliği gibi etkenler Hindistan’ın sağlık turizminde tercih edilen ülkelerin başında gelmesinin başlıca nedenleridir. Bunlara ek olarak Hindistan’ın sağlık turizminde tercih edilen en önemli ülkelerden biri olmasının en önemli nedenleri arasında geleneksel sağlık hizmetleri de yer almaktadır. Hindistan sağlık sisteminin özelliklerinden biri de geleneksel/alternatif tıp uygulamalarının resmi olarak tanınmış olmasıdır. Hindistan’da tıp ve homeopati sistemi adıyla resmi olarak tanınan geleneksel sağlık hizmetleri, Hindistan’a yapılan medikal turizmin başlıca nedenleri arasındadır. Bu veriler ışığında aşağıdaki açıklamalara bakıldığında durum daha da netlik kazanacaktır.

Kaliteli sağlık hizmetlerine kolay ve daha iyi erişim açısından bakıldığında, Hindistan’daki tıbbi tedavi kalitesi küresel alanda kabul gören bir seviyededir. Sağlık turizmi çerçevesinde hizmet veren en iyi hastaneler, tüm hasta kategorilerinin tedavisinde kullanılan ileri teknolojiye sahiptir.  Dolayısıyla örneklerine bakıldığında Afrika’dan gelen medikal turistin Hindistan’da yararlanamayacağı tedavi türü yok denecek seviyededir.

Bu bağlamda Hindistan’ın sağlık turizmi kapsamında tedavi türü çeşitliliğine bakıldığında, Hindistan’ın en etkili ve başarılı olduğu branşlar, alternatif tıp, kemik ilik nakilleri, bypass, ortopedi, kozmetik, kanser tedavileri, diş bakımı ve kalp ameliyatıdır. Ayrıca Hindistan’da kardiyoloji ve kardiyotorasik cerrahi, eklem replasmanı, ortopedik cerrahi, gastroenteroloji, oftalmoloji, transplant ve üroloji dahil olmak üzere hemen her medikal sektörde tedavi sunan birçok hastane ve klinik bulunmaktadır (yaklaşık 22.000). Nöroloji, nöroşirurji, onkoloji, oftalmoloji, romatoloji, endokrinoloji, KBB, pediatri, çocuk cerrahisi, pediatrik nöroloji, üroloji, nefroloji, dermatoloji, diş hekimliği, plastik cerrahi, jinekoloji, pulmonoloji, psikiyatri ve genel tıp ve cerrahi gibi çeşitli uzmanlık alanları medikal turizmde en çok hizmet veren bölümler arasındadır.

Aynı zamanda Hindistan’da medikal turizm hizmeti veren hastaneler, başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok gelişmiş ülkede eğitim alan çok yetenekli ve tecrübeli doktorlar, cerrahlar, diğer tıp uzmanları ve ekiplerine sahiptir. Bu durum Hindistan’ın, medikal turistler için popüler bir destinasyon olmasında büyük öneme sahiptir, çünkü medikal turizm hizmeti veren birçok doktor ABD ve/veya İngiltere’de eğitim görmektedir. Ayrıca Hindistan’daki büyük şehirler (Kolkata, Chennai, Pencap, Bangalore, Mumbai, Yeni Delhi, Chandigarh, Haydarabad ve Mohali), arasında uluslararası akreditesi olan 13 hastane zinciri vardır. Buna ek olarak üst düzey ortopedi doktorları, onkologlar, kardiyologlar, akciğer uzmanları ve genel cerrahi doktorlarının çoğunluğu da Hindistan’ın medikal turizminde tercih edilen ülkelerin başında yer almasının nedenleri arasındadır.

Hindistan’da aralarından seçim yapılabilecek çok sayıda ileri teknoloji ile donatılmış hastane bulunmaktadır. Hindistan’da tıbbi tedavi için uygun olan hastaneler sadece bir şehirle sınırlı değildir. Hindistan’ın yapısı göz önüne alındığında her eyalette ileri düzeyde tıbbi teknolojiye sahip birden fazla hastane vardır.  Bu sayede hastaların seçim yapabileceği birçok seçenek vardır. Bu bağlamda Hindistan’ın sağlık merkezi olarak bilinen Tamil Nadu eyaletinin başkenti Chennai şehri, Hindistan’a sağlık turizmi kapsamında gelen hastaların yaklaşık %50’sinin tedavi amaçlı ziyaret ettikleri bir şehirdir. Dolayısıyla Hindistan’ın birçok hastane grubunun Chennai’de hastanesi bulunmaktadır.

Bu bağlamda Afrika’dan gelen birçok hasta Hindistan’da 60’tan fazla lokasyonda bulunan Apollo Hastaneleri’ni tercih ediyor. Ayrıca Apollo Hastaneleri’nin kendi sağlık sigortası programı olmasının yanı sıra Afrika’daki çeşitli hastanelerle ortak işbirliği projeleri ve akreditasyonları da mevcuttur. Bu yolla Afrika’dan Hindistan’a birçok hasta yönlendirilerek Hindistan’ın medikal turizmine katkı sunuluyor. Ayrıca işbirlikleri ve ortaklıklar sadece hastane grupları ile de sınırlı değildir. Özellikle Apollo Grup Afrika’daki büyük şirketlerle çeşitli alanlarda işbirliği projeleri sürdürerek bu şirketleri gerek reklam gerekse turist sağlama noktasına önemli bir aracı olarak kullanmaktadır.

Diğer önemli bir neden ise Hindistan’da uygulanan alternatif tıbbi uygulamalardır.  Alternatif/geleneksel tıp uygulamaları Hindistan sağlık turizmi açısında oldukça önemlidir. Nitekim alternatif tıp bakımından Hindistan dünyanın ne çekici ülkelerinden biridir. Homeopati, Ayurvedik Tıp, Yunani tıp, Sidha, Naturopati ve Yoga gibi tedavi yöntemleri devlet tarafından desteklenmektedir. Özellikle Yoga dünyanın her yerinden medikal turistin ilgisini cezbetmekte ve Hindistan sağlık turizmine önemli katkılar sağlamaktadır.

Aynı zamanda, Hindistan hükümeti yabancı hastaları çekmek adına medikal turizm kapsamında ek teşvikler sağlıyor. Hindistan,  medikal turistler için vize kurallarını hafifletmiş ve böylece yüksek kaliteli tedaviye ek olarak sağladığı kolaylıklar bakımından da tercih edilen bir lokasyon olarak ön plana çıkmaktadır. (Hükümet sağlık turizmi kapsamında gelen hastalara farklı ve çok daha hafifletilmiş bir vize prosedürü uygulamaktadır.) Bu teşvikler aynı zamanda ülkenin diğer yönlerden de turizmine katkı sağlayacak indirimli seyahat ve turizm paketlerini de kapsamaktadır. Buna ek olarak başta Apollo Hastaneleri olmak üzere medikal turizm hizmeti veren hastanelerde İngilizcenin yanı sıra diğer birçok dilde tercüman bulundurulmaktadır.

Afrikalı hastaların deniz aşırı tedavilerinde Hindistan’ı tercih etmelerinin nedenleri arasında hizmet sağlayıcılar tarafından kullanılan diğer bir pazarlama stratejisi de, artan rekabetten farklılaşmak için daha fazla değer sunmak ve böylece hastalarla kurulan güçlü müşteri ilişkileri ile daha fazla kolaylık ve verimlilik yaratmaktır. Bu kapsamda tıbbi olan hizmetlerin yanı sıra tıbbi olmayan hizmetlerin de büyük önemi vardır. Tıbbi olmayan bakım hizmetlerinden bazıları, hasta yakınları için seyahat koordinasyonu (genelde hastaneye bitişik), her hastanede birden çok dil tercümanı, misafir evleri veya apartman daireleri, otel seçimi ve rezervasyonları, şehir içi gezi turları, karada ve havada bire bir hemşirelik bakımı ve tıbbi ulaşım gibi düzenlemeleri içermektedir.

Hindistan’ın Tercih Edilmesinin Nedenlerinden Biri: Bakım Takibi ve Sürdürülebilirlik

Hindistan uluslararası Apollo Hastaneleri’nin akreditasyon sistemleri sayesinde Hindistan’da tedavi olup ülkelerine dönen hastaların bulundukları yerlerden takip ve bakımı sürdürülmektedir. Örneğin Hindistan’da böbrek nakli tedavisi gören Nijeryalı hastalara Hindistan’daki doktorlar, takip için Nijerya’daki Apollo Hastanesi’ni ziyaret etmelerini tavsiye ediyorlar. Bu şekilde Hindistan’daki pazar gücünü kıtaya transfer etmiş oluyor.

Hindistan ayrıca son yıllarda ön plana çıkan Hindistan-Afrika zirveleri ile de Afrika’dan çok sayıda hasta almaktadır. Bu noktadan hareketle Türkiye, başkent Ankara veya İstanbul’da gerçekleştireceği Afrika Sağlık Zirveleri ile sahaya güçlü bir şekilde inebilecek potansiyele sahiptir. Nitekim Hindistan hükümeti Focus Africa Programı kapsamında hastalar için süreklilik bakımını sağlamak üzere Pan-African e-Network’ünü kurarak Afrika’daki bazı hastaneler ile ortak çalışmalar yürütmekte ve gereken alanlarda uzmanlık dersleri ve konferansları düzenlemektedir. Ayrıca bu proje kapsamında Hindistan’da tedavi olan hastaların tedavi süreçleri de takip edilmiş oluyor. Bu durum da Afrikalı medikal turistin memnuniyetini sağlamakla beraber Hindistan’ı daha çok hastanın ziyaret etmesini sağlıyor.

2002 yılında kurulan Focus Africa Programı, Hindistan’ın Mısır, Nijerya, Kenya ve Güney Afrika dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesiyle (diğer ticaret ürünlerine ek olarak), sağlık alanında da kolay erişilebilecek şekilde sistemi geliştirerek bir nevi ticaret yapmayı kolaylaştırmaktadır.

Pan-Afrikan e-Ağı, Hindistan’da tedavi gören Afrikalı hastalar için bakımın sürekliliğini sağlamak için tele-eğitim ve tele-tıp hizmeti sağlamaktadır. Tele-tıbbı telekomünikasyon cihazı üzerinden uzak konumlardan teşhis ve sağlık hizmetleri sunmada uzmanlaşırken, tele-eğitim bir internet bağlantısı veya video üzerinden ders alma olanağı sağlar. Böyle bir sistem, bir hastanın Hindistan’daki akredite hastanelere bağlı Afrika’daki eğitim hastaneleri aracılığıyla bakıma erişmesini ve tedavi sürecinin takip edilmesini sağlar. Ayrıca bu noktada birçok Afrikalı hasta, ülkelerindeki hastanelerde hastalık teşhisi konularak Hindistan’daki hastanelere yönlendirilmektedir.

Bu bağlamda Hindistan, 2017 verilerine göre Nijerya, Kenya, Tanzanya, Gana, Güney Afrika, Sudan, Zambiya ve Mozambik’ten maksimum sayıda hasta alıyor. Medikal Turizm’de Hindistan’ı en çok tercih eden diğer ülkeler ise Namibya, Tunus, Cezayir, Fas ve Etiyopya’dır.

Afrika’dan Hindistan’a: Medikal Turizm Yoğunluğu

Bilindiği üzere Asya ülkeleri, ucuz tıbbi tedavileri ile ünlüdür. Hindistan ise bu ülkelerin başında gelmektedir. Bu durum Afrika’dan büyük oranda medikal turistin Hindistan’a akmasına yol açmaktadır.  Ancak tıbbi tedavi kalitesinden endişe duyan bazı hastalar, tıbbi tedavi için Avrupa ülkelerini ziyaret etmeyi tercih etseler de Avrupa ülkelerinde tıbbi tedavi maliyeti Asya ülkelerinden çok daha yüksektir.

Aynı zamanda Hindistan’ın medikal turizmde önde gelen ülkelerden biri olması ve bu tercih edilebilirliliğin Afrika ülkelerinde zirveye çıkması, Hindistan’ın birçok bakımdan içinde barındırdığı çeşitlilikle de açıklanabilir. Hindistan, sahip olduğu din, dil ve kültür gibi çeşitlilikler bakımında dünyanın her tarafından gelen insanlara karşı kabul gören farklı bir ülkedir. Böylece, yurt dışından gelen bir medikal turist birçok bakımdan kendini rahat hissetmektedir. Ayrıca son birkaç yıldır Hindistan’da tıbbi turizmin uzman ve tecrübeli cerrahların/doktorların uygun fiyatlarla bulunmasından dolayı önemli ölçüde arttığı söylenebilir.

KAYNAKÇA

African Medical Tourism on The Rise https://healthcare.africa-business.com/africa-health-tourism-guide/  (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

Bhawna SHARMA, “Medical Tourism in India: Growth or Dilemma”, http://www.zbw.eu/econis-archiv/bitstream/handle/11159/373/178-664-2-PB.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

R. Shanmugam: Medical Tourism in India: Progress, Opportunities and Challenges.

Dr. Binoy T, Dynamics of Medical Tourism in India-A Microscopic Analysis-Asia Pacific Journal of Research- (Erişim Tarihi: 29.08.2018). https://www.researchgate.net/publication/322265916_DYNAMICS_OF_MEDICAL_TOURISM_IN_INDIA-A_MICROSCOPIC_ANALYSIS (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

Dr. Suman Kumar Dawn, Swati Pal, Medical Tourism in India: Issues, Opportunities And Designing Strategies For Growth And Development. International Journal of Multidisciplinary Research vol. 1. 2011.

Faheem Dangor, Gijsbert Hoogendoorn, Raeesa Moolla. Medical tourism by Indian-South Africans to India: an exploratory investigation. Bulletin of Geography. Socio-economic Series / No. 29 (2015),

https://healthcare.africa-business.com/  (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/ust/hindistan.pdf  (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

https://healthcare.africa-business.com/  (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

India’s medical tourism gets Africa’s attention https://www.iol.co.za/business-report/economy/indias-medical-tourism-gets-africas-attention-7583774   (Erişim Tarihi: 02.09.2018).

International Medical Travel Journay, India medical tourism Statistics, https://www.imtj.com/  (Erişim Tarihi: 30.08.2018).

Indian Healthcare Providers Look Beyond Medical Tourism to A Promising African Market  https://www.huffingtonpost.com/biju-mohandas/indian-healthcare-provide_b_12443178.html (Erişim Tarihi: 01.09.2018).

Mensure Öztürk ve Murat Bayat, Uluslararası Turizm Hareketlerinde Sağlık Turizminin Rolü ve Kalite Çalışmalarının Önemi Bir Literatür Çalışması, http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/download/article-file/107632.

Manpreet Kaur, Medical Tourism in India (pdf), http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.683.496&rep=rep1&type=pdf  (Erişim Tarihi: 29.08.2018).

Rise of Medical Tourism as Africans Head to India for Treatment,   https://neweralive.na/2017/03/28/rise-of-medical-tourism-as-africans-head-to-india-for-treatment/   (Erişim Tarihi: 28.08.2018).