İnfografik: Büyükelçilikler, havayolları, TİKA büroları… Türkiye’nin Afrika’daki varlığı nedir?
Recep Tayyip Erdoğan, 2 Mart günü özellikle önem atfedilen Afrika gezisini, en az dört ülkeyi ziyaret ederek tamamladı: Cezayir, Senegal, Moritanya ve Mali. Afrika’da, Türkiye’nin hâlihazırda var olduğu kıta olarak, daha çok Türkiye’nin piyonlarının (kurumları anlamında) yeri nedir?
2005 yılının “Afrika Yılı” ilan edilmesinden beri, Recep Tayyip Erdoğan her seferinde beraberindeki iş adamı heyetleriyle, kıtaya 40’a yakın geziye çıkmış ve önce başbakan ardından cumhurbaşkanı olarak 26 ülkeye ziyarette bulunmuştur.
Türkiye’nin bu açılım isteğinin tercümesi şu şekilde yapılabilir:
- Sayısız büyükelçilik açılması: Bugün 41, 2003’te 9 olmasına karşın.
- TİKA’nın katlanarak artan çalışmaları: Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın 20 bürosu mevcut. (2016’dan beri, Konakri, Darüsselam, Cuba, Maputo, Moroni ve Pretoria’ya yayıldı/kuruldu.)
- Türk Hava Yolları’nın uçuş ağını yoğunlaştırması ki 34 ülkede, 52 Afrika şehrine ulaşım hizmeti götürmektedir. 2016’dan bu yana ulusal şirket, Cape Verde, Rabat, Pretoria, Kampala, Lusaka ve Cuba hatlarını kapatmış olsa da, halihazırda ulaşım ağı Konakri, Freetown, Zanzibar ve Seyşeller’i kapsamaktadır. Ayrıca Libya’da dört nokta üzerinden (Trablus, Bingazi, Sebha, Mısrata) Türk enerji ve BTP şirketlerinin yer araştırması yaptığı, Kaddafi döneminde alınan, konumlara ulaşımı sağlamaktadır.
- Ankara aynı zamanda etki alanını şu yollarla da arttırmaktadır:
– Cami inşaatlarına yapılan yardımlar. (Akra’da olduğu gibi. Batı Afrika’nın en büyüğü olup imamların eğitimi için bir okulu da içermektedir.)
– FETÖ (Gülen ile ilişiği olan) Okullarının (ki kıtada yüzlerce var) Maarif Vakfı bünyesinde el değiştirmesi. - – Hayır/hasenat eserleri: Nyala’da (Sudan) inşa edilen ultramodern hastane, Mogadişu’da vb.
Ankara İmajını Tazeliyor
Türkiye bu yumuşak gücünün yanında, savunma konusundaki yeni hırslarını da uygulamaya koyuyor. Eylül 2017’de Türkiye Afrika’daki ilk askeri üssünü Mogadişu’ya kurdu ve buraya bir de eğitim merkezini ekledi. Türkiye’nin bir diğer uygulamaya konan projesi ise Sudan’da bir ada olan Sevâkin’in 99 yıllığına hibe edilmesi ve inşasıdır, ki bu Mısır için bir zarardır. Erdoğan, Mısır’da önceden Muhammed Mursi’yi fırtına ve gelgitlere karşı desteklemekteydi. Şu an ise Sisi ile ilişkiler berbat bir durumdadır.
Somali ve Sudan Türkiye’nin öncelikli ilişkilerinin olduğu ülkeler olup, Ankara’nın imaj tazelediği bir diğer ülke ise Etiyopya’dır. (2005’te Erdoğan’ın Afrika’ya ziyaretleri aynı zamanda Afrika Birliği’nin de merkezi olan bu ülke ile başlamıştır.)
Kıtanın büyük yoklukları arasında olan iki ülke: Togo ve Orta Afrika ile ise Türkiye’nin hem diplomatik temsilcilik hem de uçuş olarak bir ilişkisi mevcut değildir.
Not: Ayrıntılı bilgi için bkz. http://www.jeuneafrique.com/544975/politique/infographie-ambassades-vols-aeriens-bureaux-de-la-tika-quelle-est-la-presence-turque-en-afrique/, (Jeune Afrique, 23 Mart 2018.)
